Бүген без Россия Рәссамнар берлеге әгъзасы, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе, Татарстан Республикасының Г.Тукай исемендәге дәүләт бүләге лауреты, КФУ ның филология институты дизайн һәм милли сәнгатьләр кафедрасы доценты Фәрит Вәлиуллин остаханәсендә. Дивардагы бер-бер артлы тезелеп киткән көзге пейзаж сурәтләрен күргәч, рәссам быелгы алтын көзнең кадерле мизгелләрен табигать кочагында шактый уздырган икән дип гоманлап куясың. Чөнки беләбез: Фәрит Рәшит улы эшләрен пленерларда натурадан ясый. Ә инде пленерга чыккан рәссам булачак эшләре өчен дә материал тупламый калмый. Я эскиз рәвешендә, я шул мизгелдәге хозурлыкны саклаучы фотолар булырга мөмкин ул. Бүген без әнә шул «запас»ларның берсен – телефонында сакланган кадрларны файдаланып, рәссам белән бергәләп көзге табигатьне киндергә иңдерәчәкбез. Ягъни пейзаж ясаячакбыз. Кызык, заманында Бакый ага Урманче татарчалап «тын табигать» дип атый торган булган аны.

Шулай итеп, без үзебезне тын табигать хозурында дип хис итик. Сез дә күптәннән нәрсә дә булса ясап карарга иде дип хыялланып йөри идегезме? Әйдәгез, кыюрак! Янәшәдә мондый остаз булганда, барып чыгачакмы әле ул, юкмы дип икеләнеп торырга да кирәкми. Җитмәсә, рәссам үзе дә хыяллар кайчан да булса тормышка ашарга тиеш дигән фикердә. Ә моның өчен бары кул астында буяулар, кылкаләм һәм рамга тарттырылган киндер булуы гына кирәк.

Эшне нәрсәдән башлыйбызмы? Әлбәттә, «эш зонасы» калдырып, палитра көйләүдән. Фәрит Вәлиуллин фикеренчә, ул никадәр иркен булса, шул кадәр җайлырак. Майлы буяуларны җылы төсләрдән башлап, салкын төсләргә кадәр палитраның кыр-кырларына салып чыгабыз.

– Кайчак студентларның туп-туры савыттагы буяуга манып ясауларын күреп шаккатасың. Бу – тамырдан дөрес түгел. Аның нәтиҗәсе дә булмый. Нәтиҗә булмагач, миннән рәссам чыкмый икән дип гайрәт чигә башлый. Шуның өчен дә кирәкле төсне палитрада табарга өйрәнергә кирәк. Пейзаж эшләгәндә, иң мөһиме – шушы халәтне, ягъни көзге хозурлыкны һәм образны тою. Пленерда чагында кайчак табигать шуның кадәр тиз, хәтта бер минут эчендә үзгәрергә сәләтле, ә фотоаппараттагы әлеге мизгел – ул инде мәңгелек. Мин үземнең студентларга язу манерасын өйрәнер өчен, еш кына импрессионистларның эшләрен кабатларга тәкъдим итәм. Бу бик файдалы шөгыль. Мөмкинлек булганда, моны эшләргә кирәк. Безгә сәнгать училищесында укыганда да, институтта да «күчереп ясау» дәресләре керә иде. Анда инде син чын рәссамның эш ысулын гына түгел, хәтта сулышын тоярга өйрәнәсең, камиллекнең чиге юк икәнен аңлыйсың. Мизгелне тиешле төс, образ белән тотып алу бик мөһим. Бу илһамландыра. Шул ук вакытта без табигатьне сукырларча күчермибез, һәр рәссам, аны үзенчә аңлап, әйткәнемчә, шул мизгелне, халәтне тотарга тырышып эшли. Тагын шунысы бар: этюдка җыенганда, син еш кулланыла торган буяуларны калдырмаска тиеш, юкса иң кирәкле мизгелдә кирәкле төс килеп чыкмаска, тиешле нотага җитеп җитмәскә мөмкин, – ди рәссам.