Безнең тормышта бик күп әйберләрне гади бер очрак хәл итә – очраклы күрешү, очраклы хәбәр яисә вакый­га. Менә әле кыз чакта бер тыкрыкта, күршеләр була­рак диярлек яшәгән Светлана ИСХАКОВА (ул чакта ул Сафина иде) белән дә берничә дистә ел күрешмәгән арты, язмыш очраштырды. Без Кочко-Пожарның халык телендә “Мәскәү очы” дип йөртелгән урамында үстек. Света белән яшь аермабыз берничә ел булганга, алай ук дуслашып йөрмәдек – аның үз яшьтәшләре, минем – үземнеке. Аннары мин мәктәпне тәмамлап укырга кит­тем, берничә елдан ул, ә инде гаилә коргач, икебезне дә тормыш мәшәкатьләре чолгап алды – мин авылда төпләнсәм дә, туып-үскән урамымнан шактый еракта яшим, ә Света тормышка чыгып башкалага китте, туган йортларыбызга килгәндә дә бер генә дә күрешмәдек.

Моннан бер ай чамасы элек Сергач шәһәренең крайны өйрәнү музеенда “Яхшы кул­лар иҗаты” (“Добрых рук творе­нье”) күргәзмәсе ачылганы һәм ул күргәзмәдә милләттәшебез Светлана Исхакованың кул эш- ләре дә барлыгы, әлбәттә, кы­зыксыну уятты һәм бу хакта язып чыгу нияте белән, аның телефон номерын табыштырып, шалтыраттым, ә инде авылдашым, алай гына да түгел, күршедә ди- ярлек үскән Света булуы ачыклангач, нык шатландым.

Без аның белән “Туган як” редакциясендә күрештек һәм ул яраткан җан шөгыле, яхшы керем китерүче төп эшен таш­лап, ничек моңа килүе турында сөйләде.

Света мәктәптә яхшы билгеләр- гә генә укыды, сеңлесе Гүзәл белән бик тырыш булып үстеләр, әтиләре яшьли вафат булды һәм алар бар эштә дә әниләренең ярдәмчеләре иде, өчәүләшеп ир эшен дә, хатын эшен дә баш­кардылар. Йорт-җирләре һәрчак төзек, бар җирдә дә тәртип иде, Эшләгәннәре әниләренә булса, өйрәнгәннәре үзләренә булды һәм тормышта үз урыннарын таптылар.

Света Кочко-Пожар мәктәбенең 8 классын тәмамлап, Арзамас кооператив техникумында укы­ды һәм Шөбиле егете Марат белән гаилә корып, башкалада гомер иттеләр, ике итагатьле бала – Рушан белән Кадрияне тәрбияләп үстерделәр, алар да инде башлы-күзле булып, әти- әниләренә дүрт онык бүләк иттеләр.

Борчу-шатлыклары белән тормыш дәвам итә һәм бер ва­кыт җитеп, Света аны төптән үзгәртергә була. “Мин буш вакы­тымда яраткан шөгылем – “лос- кутное шитьё” белән шөгыльләнә идем инде, әмма төп эшем бик мәшәкатьле булганга, ул вакыт бик аз кала иде. Һәм бер карарга килеп, 2013 елның 1 апрелендә эштән китү турында гариза язып, җитәкчегә кердем, бу шаярту түгел дидем.

Мин зур кампаниядә эшләдем, төркемемдә 200гә якын кеше иде, кичләрен дә, ялларда да гел шалтыратулар, шуңа да бик ялыктыра, арыта иде. Бу ады­мымны аңламаучылар да бул­ды, әлбәттә, әмма, иң мөһиме, гаиләм мине аңлады”, – ди Света.

Ул моңа чаклы инде мөмкинлеге булганда мастер-классларга йөри, ә эштән киткәч, җан шөгылен төп шөгыленә әйләндерә. “Лоскутное шитьё” татарчага тәрҗемә итсәң “карама тегү” дип атала, ә аның тарихына ке­реп китсәк, ул берничә гасыр элек Англиягә Индия тукымала­рын китерергә рөхсәт ителмәү сәбәпле, тукымага дефицит булганга барлыкка килә һәм шуңа да иң кечкенә кисәкләрне дә кулланып, төрле әйберләр тегәләр һәм инглиз телендә бу төр тегү “пэчворк” дип атала. Һәм менә шул пэчворк белән шөгыльләнә дә инде Света. Төп юнәлеш итеп үзенә юрган­нар һәм сумкалар тегүне ала. “Күбрәк үзем өчен, якыннарыма бүләккә тегәм аларны, артканын бераз сатам, әлләни зур кереме юк инде, бераз кирәкле матери­ал алуга гына кулланам”, – ди Света ханым.

Ул үз казанында гына кайна­мый, әлбәттә, шушы юнәлеш буенча бик күп чараларда – фестивальләрдә, күргәзмәләрдә, конкурсларда катнаша, хәтта чит илләрдә оештырылганна­рында да. Бу пэчворк дигәне Япониядә бик киң таралган һәм зур үсеш алган икән, масштаблы фестивальләр уздырыла анда һәм Света ул фестивальдә ике тапкыр катнашкан. “Фестиваль бик зур стадионда була һәм ха­лык анда керер өчен өчәр сәгать чират тора. Ул квилт-фестиваль дип атала. “Квилт” дигәне – өч катлы тукымадан тегелгән әйберләр, алар бигрәк матур була”, – дип аңлатма бирде Све­та. Шундыйрак фестивальдә Германиядә дә булган ул, бик күп илләрдән чакырулар килә, тик бар җиргә дә барып булмый, кызганычка каршы, ди.

Ә үзебезнең илдә “Душа Рос­сии” дип аталган шулай ук бик зур масштаблы халыкара фести­валь уздырыла икән, башта Суз­дальда булган, соңгы елларда Мәскәүдә оештырыла ул. Быел­гысы 10-16 июньгә билгеләнгән һәм анда сайлап алу турын уз­ган эшләр генә күрсәтелер. Ә инде Мәскәү фестивалендә күрсәтелгән эшләр октябрьдә Сахалинда узачак фестивальдә дә катнашыр. Света, әлбәттә, аларда катнаша, Мәскәүдә уздырылганнарның оештыру коми­тетында да булган, һәрчак ма­стер-класслар да бирә. “Мондый чараларның тәҗрибә уртаклашу өчен әһәмияте бик зур, мәсәлән, мин үзем Япония осталарыннан күпне өйрәндем. Үзара аралашу да бик мөһим”, – ди ул.

Сеңлесе Гүзәл дә шөгыльләнә икән пэчворк белән, уенчыклар да тегә, нәрсәләр, ничек эшләү турында гел фикер алышып то­ралар. Ә бу мавыгулары әниләре Афия апа ягыннан Фәридә әбекәйләренә барып тоташа. “Әбекәебез бик кул эшләренә оста иде, капчык (мешкови­на) материалыннан паннолар эшләп, диварларга элә булган, кызганычка, берсе дә сакланма­ган. Япониядә йо-йо дигән уен­чык эшләү буенча мастер-класс биргәндә, әбекәемнең дә шун­дый әйберләр эшләгәне исемә төште, ул аларны “пәрәмәчләр” дип атый иде”, – ди әңгәмәдәшем. Менә бит, күршедә генә шун­дый оста Фәридәттәй яшәгән, белмәпбез дә!

Света белән без күп ара­лаштык, ул җан шөгыле ту­рында сәгатьләп сөйли ала, яратканы күренеп тора. Хәтта җаның-тәнең белән яратмый­ча шөгыльләнеп тә булмый бит андый эшләр белән. Ул шушы юнәлештә төрле курслар узып, сертификатлар алган, аның эш- ләре күп кенә күргәзмә-фести- вальләрдә беренче яисә при­злы урыннар яулый, моңа дәлил – күп санлы Рәхмәт хатлары һәм грамоталар.

Кызы Кадрия дә иҗат белән шөгыльләнә – балалар тексти- леннән торган интернет-кибете бар һәм экологик таләпләр буен­ча тегелгән балалар киемнәренә сорау зур икән. Света аның кибе­те өчен соңгы елларда нык попу­лярлык алган коконнар тегә. Ба­ланы берничә айга кадәр шунда яткырып тоту, хәтта йоклату бик уңайлы, ул анда үзен ана кары­нындагы кебек хис итә.

Соңгы елларда Света ире Ма­рат белән күбесе Шөбиледә яшиләр. “Безгә шулай уңайлы, саф һава, балалар килә-китә йөри. Мин биредә бер бүлмәне тулаем үземә эш кабинеты итеп җиһазландырдым, шунда рәхәтләнеп иҗат итәм. Каена- намның сандыгыннан кулда челтәрләп эшләнгән тәрәзә пәрдәләре, подзорлар (элек кара- ватның аскы өлешенә ямь өчен эленә торган челтәр) таптым, шатланганымны белсәгез, бу бит искиткеч байлык! Хәзер шуларны реставрациялим”, – дип ялкын­ланып сөйләде әңгәмәдәшем.

Алар икәүләп сәяхәт итәргә яраталар һәм бар җирдә дә анда яшәгән халыкның тормышы, көнкүреше белән танышалар, мәдәнияте, гореф-гадәтләре бе- лән кызыксыналар. Әмма кая гына булсалар да, туган якны са­гынып кайталар. “Шулай карыйм да, мин бүтән җирдә, чит илдә яши алмас идем, үзебезнең ту­ган яктан да матур урын юк”, – ди Света.

Өендә ул яратучан, кайгыр­тучан, ягымлы, уңган тормыш иптәше, әни һәм әби, гаиләсен тәмле ризыклар белән сыйларга ярата, балаларын көтеп алалар, оныкларны инде әйткән дә юк – Ясминә, Рөстәм, Нелия һәм Аме­лия иң көтеп алынган кунаклар.

Менә шундый бар яктан да булдыклы Кочко-Пожарның Мәскәү очында туып-үскән Света, безнең урам кызлары бары­сы да шундый, бер язармын әле “Мәскәү очы кызлары” дип исемләнгән материал. Ә Света­га яңадан-яңа иҗади уңышлар, гаилә бәхете, бала-онык шатлы­гы, озын гомер телим, аның иҗат җимешләрен милли чараларда оештырылган күргәзмәләрдә күрербез әле.

Наилә ЖИҺАНШИНА.

Фото Светаның шәхси архивыннан.