Бөтендөнья татар конгрессының Милли шура рәисе В.Г. Шәйхразиевның
1 сентябрь – Белем көне уңаеннан мөрәҗәгате
Хөрмәтле әти-әниләр!
Мөхтәрәм укытучылар! Кадерле балалар!
Сезне 1 сентябрь – Белем көне белән ихлас котлыйм! Бу көн – тәүге тапкыр беренче кыңгырау тавышын ишетүче беренче сыйныф балалары, укучыларын колач җәеп каршы алучы мөгаллимнәр, парта артына янәдән яңа гыйлемнәр эстәргә дип килгән мәктәп укучылары, сөенеп вә борчылып мәктәп бусагасына балаларын озатып калган әти-әниләр, әби-бабайлар өчен дә зур бәйрәм.
Дөньяда иң зур байлык – белем, ди татар халык мәкале. Борын-борыннан татар милләте укымышлы, акыллы, белемгә тартылуы белән аерылып торган. Татар телендә басылып чыккан елъязмаларыбыздан милләттәшләребез халкыбызның тарихын һәм рухи байлыкларын барлый. Безгә тугандаш төрки кардәшләребез һәм барлык зыялы милләттәшләребез белән туган телебездә аралашу бәхете насыйп булды. Үз телебездә иҗат ителгән әдәби әсәрләрдән, танылган татар галимнәренең хезмәтләреннән татарларның холкын, гореф-гадәтләрен, катлаулы тарихын өйрәнә алабыз.
Туган телебез – татар милләтенең йөзен билгеләүче, милли үзенчәлекләребезне күрсәтүче мөһим чара – безне гасырлар дәвамында татар итеп саклап калган. Бүген ул үзе ярдәмгә, рухи таянычка мохтаҗ. Милләтебез иминлеге хакына без үзебез телебезне саклап калырга, аның куллану даирәсен киңәйтү өчен көрәшергә тиешбез.
Үзара туган телебездә аралашу телебезнең дә, милләтебезнең дә абруен күтәрә ала. Өйдә дә, мәктәптә дә, иҗтимагый-мәдәни җыеннарда да ана телебезнең матурлыгы, ягымлылыгы бөркелеп торса, бу безнең милли горурлыгыбызны күрсәтә. Яратыйк, хөрмәтлик, яклыйк, саклыйк үз телебезне! Без башка телләрне дә өйрәнәбез, хөрмәтлибез. Туган телебезне үзебез куллансак кына, аны үз балаларыбызга өйрәтсәк кенә телебезне һәм халкыбызны башка милләт вәкилләре хөрмәт итәчәк!
Күп милләтле җәмгыяттә күп теллелекне гамәлгә кую, катнаш гаиләләрдә әни телен дә, әти телен дә өйрәнү тату һәм тигез тормышның нигезе булып тора. Телләр өйрәнү балаларның сәләтләрен ачарга ярдәм итә, заманча белем алу өчен мөмкинлекләрне арттыра. Шуңа күрә милләтәшләребез үз балаларының туган телен дөрес билгеләп, билингваль белем бирү турында кайгыртса, бик отышлы булачак. Моның өчен балаларның да, әти-әниләрнең дә, укытучыларның да бер-берсен аңлап, ихтирам итеп аралашуы, барлык фәннәрне дә тирәнтен өйрәнүе кирәк. Туган тел дәресендә, башка дәресләрдә дә, без булдырабыз, дип укыган балалар күбрәк булсын иде!
Бүгеннән башлап, бигрәк тә беренче сыйныф укучылары, туган телебезнең лаеклы дәрәҗәсен сакласын иде! Шик юк, тырыш укучылар, милләтебезнең яшь буыны яңа ачышлар ясар, таныш булмаган һөнәрләргә өйрәнер, фәнгә зур яңалыклар кертер. Беренче уку көненнән үк туган телебез байлыгын үзләштерүдән башлаган укучыларның киләчәге зур булачак. Бүгенге көн безгә – өлкән буын өчен дә яңа борылышлар көне булсын иде.
Газиз милләттәшләр! Татар милләтенең язмышы шактый дәрәҗәдә үзебездән, туган телебезне хөрмәт итүдән, рухи мирасыбызны кадерләүдән тора. Белем көне белән барыгызны ихлас котлап, сезгә балалар тәрбияләүдә, ата-бабалар мирасын саклап, яшь буынга тапшыруда зур казанышлар телим!
Ихтирам белән,
Бөтендөнья татар конгрессының Милли шура рәисе В.Г. Шәйхразиев