Бүген Казанның Сәетгалиев исемендәге мәдәният йортында «Тарихта без эзлебез» фестиваленең муниципаль этабына йомгак ясалды. Быел конкурс бишенче тапкыр үткәрелә. Җиңү өчен биш гаилә көрәште: Матвеевлар, Ильясовлар-Сөнәгатовлар, Гасимовлар-Харитоновлар-Хуҗиннар-Нугаевлар-Фоминнар, Шәрәфиевлар һәм Галояннар.
«Без муниципаль этапның бүгенге көн белән тәмамлануына бик шат, ул шундый матур килеп чыкты. Барыгыз да афәрин! Безнең Казанда, республикабызда һәм илебездә шундый күпкырлы гаиләләр яшәве белән горурланабыз. Сезгә сәламәтлек һәм бәрәкәт телим», – дип мөрәҗәгать итте конкурсантларга шәһәрнең Муниципаль архив идарәсе башлыгы Гөлнара Мусина.
Фестивальдә катнашучыларга милли гаилә ризыгы әзерләп, жюрига тәкъдим итәргә, шулай ук шәҗәрә презентациясе белән концерт номеры әзерләргә кирәк иде. Бәйрәм өстәле өчен Галоян гаиләсе, мәсәлән, чурчхела, толма, гата һәм лавашлар ясаган. Биредә үк кунаклар өчен үз бакчаларында үстерелгән киптерелгән җиләк-җимеш, үләннәр һәм җиләкләр тәкъдим ителде.
«Безнең гаиләдә барысы да диярлек әрмәннәр», – дип сөйләде аның вәкиле Рузанна. – Без 1995 елдан бирле Казанда яшибез. Гаилә зур, күпчелек балалар, оныклар да биредә үсте. Без конкурста беренче тапкыр катнашабыз, бу минем киленемнең инициативасы, ул укытучы булып эшли. Без Татарстанны икенче Ватаныбыз дип саныйбыз һәм республика безне шулай кабул иткәне өчен бик рәхмәтле, үзебезне бик яхшы хис итәбез һәм мондагы халыкны яратабыз».
Гасимовлар-Харитоновлар-Хуҗиннар-Нугаевлар-Фоминнар гаиләсенең нәсел шәҗәрәсендә 600 дән артык кеше исәпләнә, аларга 15 буын керә. Гаилә тарихы XVII гасырда башлана һәм 500 елны үз эченә ала. Ә фестивальгә әзерләнгәндә, гаилә тагын бер бала белән тулыланды, дип сөйләде Венера Гасимова.
Берьюлы ике Республика, Татарстан һәм Башкортостан, Ильясовлар-Сөнәгатовларның иҗади гаиләсендә берләшә, анда ир белән хатын артистлар. «Конкурска зур рәхмәт, аның ярдәмендә без үз шәҗәрәбезне җыйдык, – дип сөйләде Ләйсән. Мин, өч кызның әнисе буларак, аларга вакыт бик тиз уза, милли традицияләрне сакларга, туганнарны белергә кирәк, дип әйтәм. Нәкъ менә алар ярдәмендә без бик зур булмаса да, үз шәҗәрәбезне җыя алдык.
Матвеевлар гаиләсе дә үз нәселе турында күп нәрсә белә, анда руслар һәм чувашлар кушылган. «Без 8 буынны беләбез, – дип уртаклашты Мария. – Мин үзем рус гаиләсеннән, ә ирем Чуваш гаиләсеннән, ләкин икебез дә Казанда туган һәм Татарстанныкылар. Татар тамырлары да бар».
Матвеевларның бәйрәм өстәлендә милли чуваш ризыкларын күрергә мөмкин, мәсәлән, кояш рәвешендә эшләнгән хуплу пирогы, андагы зигзаглар нурлар кебек (гаилә җылысы һәм учагы символы) күренә. Кунаклар өчен шулай ук хуран кукли яки башкача варениклар, ширтан яки колбасалар һәм кер сари эчемлеге әзерләгәннәр. Рус ризыкларыннан белен, ватрушка һәм пирожкалар бар – алар барысы да борынгы гаилә рецептлары буенча пешерелгән.
Кош теле һәм кабартманы Шәрәфиевлар гаиләсе әзерләгән, аларда руслар һәм татарлар катнашкан. «Кош теле һәм кабартма – әбиебез яратып пешергән ризыклар», – дип аңлатты Гүзәл. – Ул һәрвакыт әйтә иде: нинди генә ризык пешерсәгез дә дә, бер сер бар – аны күңелне биреп әзерләргә кирәк. Без ризык әзерләүнең бу серен сакларга тырышабыз. Өчпочмаклар да пешерәбез, аларга әбием гадәттә шулпа өсти иде, ләкин без рецептны бераз үзгәрттек һәм сыер мае куллана башладык».
Фестивальнең жюри составына ТР Архив эше буенча дәүләт комитеты рәисе урынбасары Гүзәл Илдарханова-Балчыклы, ТР атказанган мәдәният хезмәткәре, Югары сәнгать мәктәбе факультеты доценты, Казан дәүләт мәдәният институтының кафедра мөдире Эльвира Галиуллина һәм башкалар керде.
Милли ризыклардан тыш, конкурсантлар иҗади номерлар: вокаль, бию һәм музыкаль чыгышлар, шулай ук театр постановкалары һәм видеороликлар тәкъдим иттеләр. Жюри карары буенча барлык гаиләләр муниципаль этапта җиңүче булдылар һәм киләсе, зона этабына үтәләр.
Сезгә сәламәтлек телим, гаиләгез елдан-ел ныгысын, үссен, олы яшьтәге якыннарыбыз безнең белән мөмкин кадәр озаграк яшәсен, мөмкин кадәр күбрәк балалар тусын», – дип нәтиҗә ясады Эльвира Галиуллина.
Исегезгә төшерәбез, «Тарихта без эзлебез» шәҗәрә фестивале ел саен үткәрелә, аны ТР Архив эше буенча дәүләт комитеты оештыра. Ул буыннар дәвамлылыгын саклауга һәм гаилә-туганлык бәйләнешләрен ныгытуга юнәлдерелгән, шулай ук үз нәселе, халкы һәм туган ягы тарихын өйрәнергә дәртләндерә.
Конкурс өч этапта үткәрелә: муниципаль, зона (4-12 нче апрель) һәм республика (15 нче апрельдән 15 нче майга кадәр). Зона этабына барлыгы 7 гаилә чыгачак: моңа кадәр Тимер юлчылар мәдәният сараенда тагын ике җиңүчене – Сөнгатуллиннар һәм Лозовлар-Ярцевлар гаиләсен сайлаганнар иде. Республика этабында җиңүче 150 мең сум алачак.
