Кичә Казанда Татарстан Республикасы мөселманнары Диния нәзарәтенең игълан ителгән «Каһарманнар елы», шулай ук Ватанны саклаучылар елы кысаларындагы эшчәнлек нәтиҗәләре буенча хисап җыелышы узды. Чарага республиканың барлык почмакларыннан МХО хәрбиләре һәм аларның гаиләләренә ярдәм итү эшендә актив катнашучылар, имамнар һәм волонтерлар җыелды.

Хаки – сезон төсе

Бәшир Рәмиев исемендәге IT-парк диварлары хәрби униформаның куе яшел төсләренә буялды – Татарстан Республикасы мөселманнары Диния нәзарәте оештырган тантанага дин әһелләре, волонтерлык оешмалары вәкилләре, хәрби хәрәкәтләр ветераннары җыелды. Читтәрәк «Яшь Гвардия» стенды урнашкан, анда виртуаль чынбарлык күзлекләре ярдәмендә теләгән һәркем махсус хәрби операциянең тулы масштаблы музеен күрә алды. Цифрлы экспозицияләрдән тыш, күзлек киеп азат ителгән шәһәрләрне һәм май парадларын күрергә мөмкин диде «Татар-информ» хәбәрчесенә «яшь гвардияче». Гадәти булмаган тәкъдимнән олылар да, балалар да файдаландылар.

«Каһарманнарга мөселманнардан» дип аталган төп экспозиция исә таныш итеп күренде: тегү осталарының, пешекчеләрнең һәм башка гуманитар ярдәм тарафдарларының эш нәтиҗәләре пөхтә итеп салынган өстәлләр рәтләрендә урнаштырылган. Мондый күргәзмәне Татарстан Республикасы мөселманнары Диния нәзарәтенең март съездында күрергә мөмкин иде.

Мөгаен, иң гадәти булмаган экспонат – «блиндаж мәчет» макетыдыр. Мондый мәчет маскировка челтәре белән тышланган палаткадан гыйбарәт, аның эчендә китаплар һәм яктылык чыганаклары өчен тумбалар сыйфатында снаряд тартмалары, намазлыклар һәм дини әдәбият бар.

Әдәбият турында март аенда шул ук съездда хәрбиләр өчен «Мөселман хәрби хезмәттә» дип аталган догалар язылган кечкенә брошюралар «яктыртылды» – бу брошюралар монда да бар иде. Икенче төрле әйткәндә аларны кесә белешмәләре дип атыйлар, һәм алар хәрби хәрәкәт зонасына эләккән мөселманның «мәҗбүри тупланмасына» керә. Мондый китапларны бастыру белән «Хозур» нәшрият йорты шөгыльләнә.

Хәләл коры паеклар, униформалар, «дронга каршы плащлар» һәм хәтта турельләр җитештерү белән Татарстанның 104 мәчете каршында эшләүче волонтерлык пунктлары шөгыльләнә. Татарстан мөфтие ярдәмчесе Мансур Җәләлетдинов билгеләп үткәнчә, «әбиләр көне-төне челтәр, эчке кием, кышкы кием бәйләргә әзер». Биектау районында, билгеле булганча, моның белән тулы бер «Швейбат» шөгыльләнә.

«Армиянең хәләл коры паеклары бар, ләкин баштан без аларны сатып алдык. Әмма волонтерлар үзләре [кулдан ясалган коры азыклар әзерләргә] тели. Бу туган ягыбыз җылысы бит, шулай булгач солдатларга бик күңелле», – дип сөйләде «Татар-информ»га Татарстан Республикасы мөселманнары Диния нәзарәте мөфтие ярдәмчесе Резедә Закирова.

Нигездә исә Диния нәзарәте гуманитар йөкләре коры паеклардан түгел, ә компьютер техникасыннан, транспорт чаралары һәм элемтә чараларыннан тора. Күргәзмә тирәли, хәрби өлкәдә Диния нәзарәте эшен саннарда чагылдырылган яшел плакатлар сузылган. Быел гына да фронтка 55 гуманитар йөк җибәрелгән (өч ел эчендә 100дән артык йөк), аларның бәясен мөфтият якынча 73 млн сум дип бәяли.

Татарстан Республикасы мөселманнары Диния нәзарәтендә бу йөкләрне алгы сызыкка гына җибәрмиләр, ә туп-туры солдатларга тапшыралар, дип ассызыклыйлар. Мөфтияттә шулай ук системалы рәвештә шундый командировкаларга җибәрелә торган 35 хәзрәт бар. Моннан тыш, фронт яны территориясе буенча дини идарәнең «мобиль мәчетләре» – дини ихтыяҗлар өчен җиһазландырылган «УАЗ» автомобильләре йөри.

«Россияне төрле милләт солдатлары яклый»

Чараның рәсми өлеше гадәттәгечә Коръән укудан башланды. Аны Пәйгамбәребезнең токымы, Татарстан Республикасы мөселманнары Диния нәзарәтенең кулъязма Коръән буенча комиссия әгъзасы шәех Маэмүн Шәгъбән Хәлил ар-Рави укыды.

Аннары Татарстан мөфтие Камил хәзрәт Сәмигуллин чыгыш ясады. Ул искәрткәнчә, 2025 ел Россиядә Ватанны саклаучылар елы һәм Бөек Ватан сугышында Җиңүнең 80 еллыгы, Татарстанда – Ватанны саклаучылар елы, ә Татарстан Республикасы мөселманнары Диния нәзарәтендә – «Каһарманнар елы» дип игълан ителде.

«Бүген чын геройлар – махсус хәрби операциядә. Ватан хакына Россияне төрле милләт солдатлары саклый. Монда безнең ата-бабаларыбыз яшәгән, монда безнең балаларыбыз үсә, монда без үз динебезне саклыйбыз, һәм мөселман сугышчылары дөреслек өчен көрәшә», – диде мөфти.

Аннары Татарстан Республикасы мөселманнары Диния нәзарәте рәисе «Каһарманнар елы» кысаларындагы оешма эшчәнлегенең төп нәтиҗәләре турында җентекләп хисап тотты. Мөһим инициатива дип ул фронтка өч «тәгәрмәчле мәчет» җибәрүне, шулай ук блиндажлы мәчетләр төзүне атады. Җир астындагы беренче намазны «Батыр» батальонында полк имамы Мөхәммәт Хәйруллаев укыган.

Шуның белән бергә Диния нәзарәте тылга кайткан, госпитальләрдә дәваланучы сугышчыларга ярдәм итә. Махсус хәрби операциядә катнашучыларның гаиләләре дә игътибарсыз калмый. «Барлык мөхтәсибәтләрдә алар хөрмәтенә һәм җәфаланучылар истәлегенә ашлар, мәҗлесләр үткәрелә, намазлар укыла, матди ярдәм күрсәтелә», – дип билгеләде мөфти.

Ул Татарстан рәисе Рөстәм Миңнехановка рәхмәт белдерде, Аның ярдәме белән 247 махсус операциядә катнашучы һәм аларның якыннары хаҗ кылган.

«Шәригать буенча ир-атның дүрт бурычы бар: динне, милекне, гаиләне һәм Ватанны саклау. Шушы дүрт әмер хакына тырышкан һәркемгә Аллаһы Тәгалә ярдәмен бирсен», – дип тәмамлады Камил хәзрәт.

«Хәрбиләргә психологлар кирәк, ләкин алар мәчеткә бара»

Җыелышта СССР мөселманнарын Бөек Ватан сугышы елларында нацистлар Германиясенә каршы изге сугышка күтәргән Габдрахман Рәсүлев исеме берничә тапкыр яңгырады. Ил алдындагы казанышлары өчен ул Иосиф Сталиннан шәхси Рәхмәт хаты алган. Бу тарихи сюжетка тулы бер видеоролик багышладылар.

Җыелышның рәсми өлешендә мөфтидән тыш Татарстан казые Җәлил хәзрәт Фазлыев, мөфтинең беренче урынбасары Илфар хәзрәт Хәсәнов һәм башкалар чыгыш ясады. Мансур хәзрәт кызыклы темага кагылды. Болардан тыш, ул кире кайткан хәрбиләргә психологик ярдәм күрсәтү мәсьәләсе белән дә кызыксынды.

«Аларга (хәрбиләргә) психологлар кирәк, ләкин алар аларга бармаячак. Нигә? Чөнки алар аларга ышанмыйлар, мәчеткә баралар. Психологлар белән мәчетләр эшли башласа, бик шәп булыр иде», – ди мөфти ярдәмчесе.

Ислам руханиларының беренче затлары чыгышлары арасында хәрбиләргә, шулай ук иң актив имамнарга һәм волонтерларга Татарстан Республикасы сугышчан хәрәкәтләр ветераннары берләшмәсеннән «фронтка ярдәм өчен» медальләре һәм Татарстан Республикасы мөфтиенең рәхмәт хатлары тапшырылды.

Чара кунаклары өчен шулай ук музыкаль-күңел ачу программасы әзерләнде. Алар өчен Татарстанның халык артисты Рөстәм Асаев, җырчылар Ильяс Халиков һәм Динар Шәймәрданов, шулай ук Гөлназ Гафурова һәм Казан балалар филармониясе чыгыш ясады.

Тәлгать хәзрәт Таҗетдиннең 45 еллык дини хезмәте

Татарстан Республикасы мөселманнары Диния нәзарәте бинасында Татарстан Республикасы мөселманнары Диния нәзарәте рәисе, Татарстан Республикасы Мөфтие Камил хәзрәт Сәмигуллин Баш мөфти, Россия мөселманнары Диния нәзарәте рәисе Шәйхелислам Тәлгать хәзрәт Таҗетдин һәм делегатлар белән очрашты, дип хәбәр итте Бөтендөнья татар конгрессы матбугат хезмәте.

Камил хәзрәт кунакларны Татарстан Республикасы мөселманнары Диния нәзарәте эшчәнлеге, Татарстанда ислам диненең үсеше белән таныштырды. Шулай ук нәзарәтнең структуралары, мөфтиятнең медиапроектлары турында сөйләде.

Шулай ук Казанда ТР Хөкүмәте йортында Татарстан Рәисе Рөстәм Миңнеханов Россия мөселманнарының Үзәк Диния нәзарәте рәисе, Баш мөфти Тәлгат хәзрәт Таҗетдин белән очрашты. Очрашуда Татарстан Мөфтие Камил Сәмигуллин, ТР Рәисе Администрациясе җитәкчесе Әсгат Сәфәров, башка рәсми затлар катнашты.

Очрашуда катнашучылар кайбер көнүзәк мәсьәләләр, шул исәптән ,традицион кыйммәтләрне саклау, динара диалогны ныгыту һ. б. мәсьәләләр буенча фикер алышты.

Рөстәм Миңнеханов, Тәлгат Таҗетдингә мөрәҗәгать итеп: «Сезнең белән очрашу безнең өчен зур мәртәбә», – диде. Рөстәм Миңнеханов шулай ук Бөек Болгар шәһәрен торгызу, Болгар дәүләт тарих-архитектура музей-тыюлыгын үстерү проектында Тәлгат хәзрәт Таҗетдиннең ролен билгеләп үтте.

Очрашу барышында Татарстан Рәисе Тәлгат хәзрәт Таҗетдингә Татарстан Республикасы дәүләт бүләген – «Татарстан Республикасы алдындагы казанышлары өчен» ордены медален тапшырды. Бүләк рухи-әхлакый традицияләрне саклауга һәм үстерүгә, милләтара һәм динара тынычлыкны һәм татулыкны ныгытуга аерым өлеш керткән өчен тапшырылды.

Соңрак Казанда узучы «Бердәм өммәт – уртак язмыш» Халыкара конференциясе һәм Россия мөселманнарының Баш мөфтие, ЦДУМ җитәкчесе Тәлгать хәзрәт Таҗетдиннең 45 еллык дини хезмәтенә багышланган чаралар кысаларында делегатлар «Әл-Мәрҗани» мәчетенә бардылар.

«Әл-Мәрҗани» мәчете татар халкының милли-рухи мирасы, мәгърифәтчелек үзәге һәм Казанның тарихи йөзен формалаштырган истәлекле урын булып тора. Экскурсиядән соң делегатлар ястү намазын укыдылар. Әлеге чара конференциянең төп максатларын — ислам кыйммәтләрен саклау, дини традицияләрне ныгыту һәм рухи бердәмлекне арттыруны гәүдәләндерде.

Чыганак: tatar-inform.tatar